“Nederland verdroogt. Hoog tijd voor actie!”

Dat de Nederlandse natuur lijdt onder stikstof is inmiddels bekend. Maar ook verdroging veroorzaakt enorme natuurschade, en toch is daar weinig aandacht voor. Hoog tijd voor actie, zegt ecohydroloog Flip Witte van Advocaat van de Aarde.
De redactie
Advocaat van de Aarde
9 december 2025
Leestijd: 3 min
Anti-verdrogingsmaatregelen: Toen in 2022 de Baakse Beek volledig droogviel, werd op Landgoed De Wildenborch een wadi gegraven.
Flip Witte, emeritus-hoogleraar hydrologie en lid van de Raad van Toezicht van Advocaat van de Aarde

Flip Witte is op vele fronten actief, zowel landelijk als lokaal. Zo is hij in Renkum voorzitter van ‘Dorpen in het Groen’. Hij vertelt: “Onze organisatie zet zich in voor de natuur, maar ook voor de rechtstaat, want gemeenten pakken lang niet alle illegale zaken op.”

Dubieuze praktijken van rijke ontwikkelaars

Flip: “Helaas komen rijke inwoners vaak weg met dubieuze praktijken, doordat ze dure advocaten kunnen inzetten. Vanwege de juridische kosten haken gemeenten ook vaak bij voorbaat af. Daarnaast zijn er ontwikkelaars die adviseurs ‘kopen’ om adviezen tegen beter weten in te geven. Het is goed dat burgers zich daartegen teweer stellen. Advocaat van de Aarde helpt daarbij. Net zat ik nog op het gemeentehuis in een stevig gesprek met een boze projectontwikkelaar die het bestemmingsplan aan zijn laars lapt.. Daar komen wij tegen in het geweer.”

Ernstige verdroging door falend beleid

Ook de overheid heeft correctie nodig. Voorbeeld is het waterbeheer, dat vooral ten dienste staat van de landbouw, vaak ten koste van de natuur. Kort na het extreem droge jaar werd al gewezen op de grootschalige verdroging van natuurgebieden. Flip: “Het was tóen al duidelijk dat verdroging de natuurkwaliteit doet afnemen. Daarom stelden provincies toen heldere doelen, zoals 40% minder verdroogde gebieden in 2010. Maar de problematiek is na de periode Bleker in de vergetelheid geraakt. Pas na de droge zomers van 2018 en 2019 kwam het weer op de agenda. Niet dat dit tot wezenlijke maatregelen heeft geleid. Daarom is het hoog tijd voor actie.”

Op Landgoed De Wildenborch werd de oude beekloop verontdiept en een wadi gegraven. Die vlakte gaat een grasland worden waar koeien kunnen grazen. Alleen bij hoogwater zal de wadi functioneren.

Ze weten nauwelijks hoeveel water onttrokken wordt

Bij Waterschap Vallei en Veluwe diende Flip een WOO-verzoek in voor informatie over alle vergunningen en meldingen voor beregening. Het resultaat is onthutsend: “Sinds 2012 zijn deze niet bijgehouden. Ze hebben geen goed overzicht van waar grondwater wordt onttrokken en ook de hoeveelheid die wordt opgepompt hebben ze nauwelijks in beeld”, vertelt Flip. “Bij Waterschap De Dommel krijgen ze hier wel enig zicht op: alleen al voor de kleine onttrekkingen (tot 10 m3 per uur, red.) komen ze uit op 30.000 locaties. Dit bevestigt dat het uit de hand loopt. Het eerste wat nu moet gebeuren bij de waterschappen is een degelijke registratie. Met een jurist bekijkt Advocaat van de Aarde wat de beste strategie is om deze problematiek aan te pakken. We gaan er tegenaan!”

Ontvang de stem van de natuur in je inbox

Ontvang updates over onze projecten en initiatieven direct in je inbox.