Ellen Kuipers is bioloog en milieukundige bij de Waddenvereniging. Samen met zo’n 25 collega’s werkt ze aan de bescherming en bekendheid van de Waddenzee. “Als we een hek om de Waddenzee zouden zetten om het te beschermen, zien mensen niet hoe mooi het is. Ik denk dat het dan nog slechter behandeld zou worden.” De Waddenvereniging startte de campagne ‘Echt?!’ om mensen bewust te maken van wat er gebeurt in de Waddenzee.

Wat is jullie idee achter de campagne?

“We willen mensen wakker schudden en laten zien hoe menselijke activiteiten schade toebrengen aan de wadden. We hebben ervoor gekozen om opvallende en bizarre feiten te delen. We zetten het bewust een beetje neer als fake news, maar het is wel echt. We hopen dat we hiermee de aandacht trekken en dat we mensen prikkelen om verder te gaan zoeken. Het doel is om diepe betrokkenheid te stimuleren. De Waddenzee wordt fundamenteel bedreigd en we zijn op zoek naar mensen die dit samen met ons onacceptabel vinden. Gaswinning, zoutwinning, baggeren, lozingen, militaire activiteiten met een hoop lawaai, ga zo maar door. De Waddenzee moet een hoop doorstaan. Het is een serieuze boodschap, maar wel ludiek gebracht.”

Waarom is die urgentie nodig?

“De Waddenzee is UNESCO Werelderfgoed. We hebben in Nederland maar één natuurlijk werelderfgoed en dat is de Waddenzee. En eigenlijk mag daar gewoon alles. De boodschap is heel simpel: de natuur in het Waddengebied staat enorm onder druk en dat moet veranderen. De natuur moet op één staan. Er zijn vier criteria voor werelderfgoed. Als je aan één daarvan voldoet, mag je al erfgoed zijn. De Waddenzee voldoet aan drie van die criteria.”

Voelen mensen die urgentie zelf nog niet?

“Veel mensen zeggen tegen me dat het water in Nederland er schoon uit ziet. Die beseffen niet dat er veel onzichtbare schadelijke stoffen in het water zitten. Er is veel informatie onbekend. Als ik zeg dat de waterkwaliteit in Nederland slecht is, dan weet misschien 1 op de 50 mensen dat.”

Beschouwen mensen het misschien te veel als vanzelfsprekend?

“Als je op vakantie gaat naar het buitenland, weet je dat je daar geen water uit de kraan kan drinken. In Nederland spoelen wij nog steeds de wc door met schoon drinkwater. Schoon water lijkt hier heel vanzelfsprekend, maar waterkwaliteit is in Nederland een grote uitdaging. Het kost steeds meer moeite om het drinkwater schoon te krijgen. Vitens gaat het daarom duurder maken. Daarmee betalen mensen eigenlijk de prijs van de grote vervuilers. We kunnen het water op een gegeven moment misschien niet eens meer schoon krijgen. Schoon drinkwater lijkt helemaal geen onderdeel van het politiek gesprek op dit moment te zijn, terwijl water zo primair is. Ieder mens en dier heeft schoon drinkwater nodig.”

Krijgen jullie veel reacties op de campagne?

“Het is een succes. We zien dat veel mensen doorklikken naar onze website. Het is voor ons in ieder geval de moeite waard om dit te blijven doen. We krijgen veel vragen, mensen tonen betrokkenheid, er wordt gedoneerd. Het kost natuurlijk ook wat om zo’n campagne te maken.”

Hoe hebben jullie de campagne voor elkaar gekregen?

“We zijn een vereniging en we hebben leden die contributie betalen. We krijgen ook geld van de Nationale Postcode Loterij, donaties, nalatenschappen en van fondsen. Door die inkomstenbronnen kunnen we onafhankelijk opereren. We hebben zo’n 17 fte aan personeel verdeeld over ongeveer 25 collega’s. We zijn een betrokken groep. Toen de gaswinning onder Ternaard niet doorging, hebben we samen feest gevierd. Daar waren we al tien jaar mee bezig.”

Hoe werkt de Waddenvereniging samen met Advocaat van de Aarde?

“Op papier is de Waddenzee fantastisch goed beschermd. In de praktijk komt daar niks van terecht. Daar hebben Advocaat van de Aarde en de Waddenvereniging naar gehandeld. We zijn niet zo groot als Milieudefensie of Greenpeace, maar we zijn wel samen gaan onderzoeken wat er nodig is voor een rechtszaak en welke kansen je hebt. We zijn samengekomen met juristen van Advocaat van de Aarde en hebben alle zaken op een rijtje gezet en bekeken welke voors en tegens er zijn voor zo’n rechtszaak. We gaan verder onderzoeken of dat haalbaar is. Advocaat van de Aarde ondersteunt ons daarbij.”

Bekijk hier de campagne ‘Echt?!’ van de Waddenvereniging.

Tekst: Janneke Iven

Beelden: Waddenvereniging