Vaak komt de kap van bomen volkomen onverwacht. Wat kun je doen om te voorkomen dat zoiets gebeurt? Er zijn veel verschillende manieren waarop je gewaarschuwd kunt worden voor dreigende kap. Geruchten, berichten in de krant, het wordt je verteld door je buurman of je komt er pas achter wanneer de kettingzaag al tevoorschijn is gehaald. In het ene geval is meer haast geboden dan in het andere, maar je kunt niet vroeg genoeg zijn. Om tijdig geïnformeerd te worden over aanvragen, vergunningen en plannen, abonneer je op https://www.overheid.nl/berichten-over-uw-buurt (hier kun je kiezen voor welk gebied, bijv. hele gemeente, je welke berichten wilt ontvangen en van welke overheidsinstanties. Je kunt je aanmelden voor de e-mailservice.)
Informatie verzamelen
Voor je gericht actie kunt ondernemen tegen kap, is het belangrijk dat je van een aantal feiten op de hoogte bent. Hieronder worden de vragen gesteld die je de benodigde informatie opleveren. Verderop in de tekst worden de vragen stuk voor stuk toegelicht.
– Waar staat de boom? (bijvoorbeeld: de beuk aan de Oranjestraat, direct voor huisnummer 16)
– Wat zijn de eigenschappen van de boom? (boomsoort; hoeveel bomen; leeftijd; omtrek van de boom, op 1.30 hoog van de voet af gemeten)
– Wat is het beleid in jouw gemeente?
– Wat is de reden van de kap? In welke fase verkeren de plannen?
– Ben je belanghebbende?
Nieuwe ontwikkeling:
Als gevolg van een recente uitspraak van de Raad van State is het nu ook mogelijk om als inwoner een ontvankelijk bezwaar in te dienen. De Raad van State zegt dat “het niet alleen van belang is of je zicht hebt op de te kappen bomen en/of in de directe omgeving woont van de bomen, maar ook of het kappen van de bomen gevolgen van enige betekenis heeft voor je woon- en leefsituatie.“ … “Zonder gevolgen van enige betekenis heeft iemand geen persoonlijk belang bij het besluit. Hij onderscheidt zich dan onvoldoende van anderen. Om te bepalen of er gevolgen van enige betekenis voor de woon-, leef- of bedrijfssituatie van iemand zijn, kijkt de Afdeling naar de factoren afstand tot, zicht op, planologische uitstraling van en milieugevolgen (o.a. geur, geluid, licht, trilling, emissie, risico) van de activiteit die het besluit toestaat. Zij bekijkt die factoren zo nodig in onderlinge samenhang. Ook de aard, intensiteit en frequentie van de feitelijke gevolgen kunnen van belang zijn.”
Met de recente jurisprudentie zouden niet alleen direct omwonenden, maar ook bewoners/werknemers in de binnenstad of buurt, die omringd wordt door de straten waar de bomen gekapt gaan worden, belanghebbenden kunnen zijn. Immers, zij wonen, werken of verblijven in het versteende gebied, het hitte-eiland waar de hittestress het meest optreedt. Ze ondervinden regelmatig feitelijke gevolgen van enige betekenis. In de Bomenverordening heeft de gemeente de bescherming van de bomen met klimaatwaarde uiteengezet en vastgelegd; houtopstanden spelen een belangrijke rol voor klimaatadaptatie. Samen met water en het overige groen hebben zij een positieve invloed op het leefklimaat van de inwoners van de stad, omdat ze CO2 opslaan en zorgen voor verkoeling.
Hier vind je de uitspraak van de Raad van State.
Wet- en regelgeving #
Bomen zijn op veel manieren beschermd door wetten en regels, daarom is het belangrijk dat je daarvan goed op de hoogte bent. Op het niveau van de gemeente is het van belang dat je op de hoogte bent van de verschillende wet- en regelgeving voor de bescherming van bomen en groen. Het gaat dan om:
– de gemeentelijke bomenverordening,
– het gemeentelijk groenbeleid,
– het bestemmingsplan/ omgevingsplan waar de boom eventueel onder valt
– de lijst van monumentale bomen in uw gemeente
– regels over flora- en fauna-activiteiten Omgevingswet (soortenbescherming Wet natuurbescherming)
– de regels over houtopstanden in de Omgevingswet,
Zie ook: https://www.brabantsemilieufederatie.nl/blog/10-meestgestelde-vragen-over-houtopstanden/
Nota bene: Bomen en houtopstanden kunnen tegelijkertijd onder meerdere wetten en regels beschermd worden. Denk bijvoorbeeld aan de Bomenverordening en het bestemmings-/omgevingsplan. Het bevoegd gezag (meestal B&W van de gemeente) dat op de aanvraag om een omgevingsvergunning beslist, moet toetsen aan al die verschillende wetten en regels die gelden voor die bepaalde boom of houtopstand op de betreffende locatie. Voor houtopstanden buiten de bebouwingscontour/ bebouwde kom moet er ook bij GS van de Provincie een kapmelding worden gedaan; als de boom een speciale bescherming heeft in het bestemmings-/omgevingsplan en/of de Bomenverordening, dan moet ook daaraan worden getoetst.
En als er in de boom nesten zijn van vogels of verblijfplaatsen van dieren (of planten of paddenstoelen), kan er ook een omgevingvergunning van GS van de Provincie nodig zijn voor een flora- en fauna-activiteit. Lees meer over soortenbescherming
Lees verder onder Wet- en regelgeving over bomen